Golub-Dobrzyń: miasto nad brzegiem Drwęcy

Tego szukamy w Golubiu-Dobrzyniu

Przekonaj się, co kryje się pod najczęściej wyszukiwanymi frazami internautów, takimi jak: Golub-Dobrzyń praca, Golub-Dobrzyń, Golub-Dobrzyń pogoda, zamek Golub Dobrzyń, szpital Golub Dobrzyń.

Jeśli jesteś osobą, która chce dowiedzieć się czegoś więcej o Golubiu-Dobrzyniu, tutaj możesz przeczytać kilka słów o jego historii.

Golub-Dobrzyń to piękne miasto usytuowane malowniczo w dolinie rzeki Drwęcy. Powstało z połączenia dwóch autonomicznych jednostek miejskich – Golubia, położonego w dawnej ziemi chełmińskiej po prawej stronie rzeki, i Dobrzynia, kiedyś przedmieścia Golubia, znajdującego się po przeciwnej stronie rzeki w ziemi dobrzyńskiej. Rzeka Drwęca nie tylko je geograficznie oddzielała, ale także stanowiła historyczną granicę między różnymi powiatami, województwami, a nawet państwami na przestrzeni lat.

Pierwsza wzmianka o wsi Golub (villa golube), zamieszkiwanej przez rdzennie polską ludność, pojawia się dopiero w dokumencie z 1258 r. Wcześniej, w 1231 r., cała ziemia chełmińska, w tym Golub, została zajęta przez Zakon Krzyżacki. Wykorzystując obronną lokalizację osady nad rzeką, zakonnicy zbudowali tu w latach 1296-1306 potężny zamek na wzniesieniu, a następnie założyli miasto na prawie chełmińskim.

Dokładna data uzyskania przez Golub statusu miasta jest niepewna, gdyż pierwsza lokacja miasta zaginęła. Ponowne nadanie praw miejskich nastąpiło w 1421 r. za sprawą Wielkiego Mistrza Zakonu Krzyżackiego Michała Kuchmeistra, który potwierdził w nim prawa mieszkańców.

Początkowo miasto dobrze się rozwijało; jednak ucierpiało w wyniku wojny polsko-krzyżackiej w 1414 r., a zwłaszcza podczas tzw. wojny golubskiej w 1422 r. Na mocy warunków II pokoju toruńskiego w 1466 r. Ziemia Chełmińska, jako część Prus Królewskich, powróciła pod panowanie Polski.

Okres korzystny dla miasta nastał, gdy król Zygmunt III Waza nadał starostwo golubskie (1611-1625) swej siostrze - królewnie Annie Wazównie. Liczne przybywające na zamek goście i pobyt Zygmunta III Wazy ze swym dworem w 1623 r. sprawiły, że miasto ożyło, powstały nowe cechy, a handel kwitł.

Wojny szwedzkie z lat 1626-1629, 1655-1660, a także późniejsza wojna siedmioletnia (1756-1763) przyniosły zniszczenia miastu i ubożenie ludności z powodu upadku handlu, grabieży i nałożonych kontrybucji. Po pierwszym rozbiorze Polski w 1772 r. Golub został włączony do Prus.

Parafrazuję: Tymczasem, po przeciwnej stronie Drwęcy, na lewym brzegu, niedaleko Golubia, zaczęło rozwijać się konkurencyjne miasto - Dobrzyń, usytuowane na skraju ziemi dobrzyńskiej, które już w średniowieczu pojawia się jako jedno z przedmieść Golubia. Rozwój Dobrzynia zaczął się około połowy XVII wieku. W 1684 r. właściciel tej miejscowości, Zygmunt Działyński, wojewoda kaliski, obdarzył ją licznych przywilejami, nadając jej jednocześnie nazwę Przedmieście Golubskie. Syn Zygmunta, Jakub Działyński, potwierdził te przywileje w 1721 r., dodając przy okazji nowe obszary do osady. Kolejne potwierdzenie dokumentu miało miejsce w 1740 r. za sprawą Marcina Działyńskiego. Wreszcie, w 1789 r., cztery lata przed II rozbiorami, hrabia Ignacy Działyński nadał osadzie prawa miejskie i zmienił jej nazwę na Dobrzyń, nadając jednocześnie herb rodowy miastu. Po drugim rozbiorze Polski w 1793 r. obie miejscowości znalazły się pod panowaniem pruskim, a w latach 1807-1815 były częścią Księstwa Warszawskiego. Po upadku Księstwa, od maja 1815 r., rzeka Drwęca stała się naturalną granicą między Prusami a Rosją. W okresie pruskim Golub był narażony na germanizację ludności polskiej, natomiast Dobrzyń rozwijał się dynamicznie i szybko wyprzedził Golub.

W okresie międzywojennym Golub należał do województwa pomorskiego, a Dobrzyń do warszawskiego, co nie sprzyjało obu miastom. W tym czasie wielokrotnie poruszano kwestię ich połączenia na posiedzeniach obu Rad Miejskich, jednak formalnie do tego nie doszło przed II wojną światową.

Już jesienią 1939 r. hitlerowcy rozpoczęli szeroko zakrojoną politykę eksterminacyjną wobec ludności Golubia i Dobrzynia. Dobrzyń szczególnie ucierpiał, ponosząc znaczne straty ludzkie i materialne, m.in. w wyniku eksterminacji Żydów i spalenia ich domów. W Golubiu natomiast Niemcy wpisali pod przymusem około 90% mieszkańców do III grupy narodowościowej niemieckiej. Setki osób, w tym dzieci, deportowano do obozów zagłady i na przymusowe roboty w Rzeszy, a zginęło wielu intelektualistów.

Po wyzwoleniu ponownie podjęto próby połączenia Golubia i Dobrzynia w jedno miasto. Było to jednak trudne ze względu na przynależność pierwszego miasta do powiatu wąbrzeskiego, a drugiego do rypińskiego. Dopiero w 1951 r. na podstawie rozporządzenia Rady Ministrów oba miasta zostały połączone w jeden organizm miejski o nazwie Golub-Dobrzyń.

Od stycznia 1956 r. Golub-Dobrzyń stał się stolicą nowo utworzonego powiatu i pełnił tę funkcję do czasu zniesienia powiatów w maju 1975 r. Następnie miasto znalazło się w składzie nowego województwa z siedzibą w Toruniu.

Od stycznia 1999 r. Golub-Dobrzyń ponownie stał się siedzibą powiatu.

---

Po resztę informacji sięgnij do Twojego Miasta:

• Informacje
• Pogoda
• Dane statystyczne